نواب اربعه

ارتباط امام زمان عج با شیعیان در دوران غیبت صغری به چه صورت بوده است؟ ارتباط امام زمان عج  با شیعیان در دوران غیبت صغری یعنی از سال 260 هجری قمری (سال شهادت امام یازدهم) تا سال 329هجری قمری (سال درگذشت آخرین نائب خاص امام) یعنی حدود 69 سال(1) از طریق نایبان آن حضرت بوده است. (که مشهور به نواب اربعه می‌باشند) اینان به ترتیب زمانی عبارت بودند از: 1. ابوعمرو عثمان بن سعید عمری . 2. ابوجعفر محمد بن عثمان بن سعید عمری، 3. ابوالقاسم حسین بن روح نوبختی. 4. ابوالحسن علی بن محمد سمری. شیعیان سؤالات خود را از آنها به صورت مکتوب و شفاهی می‌پرسیدند و آنها پاسخ سؤالات را از حضرت عج به صورت توقیع و یا شفاهی می‌گرفتند و به شیعیان می‌رساندند.(2) در این دوران حضرت جز با نایبان خاص خود تماس نمی‌گرفتند مگر در موارد استثنائی. (3) پی نوشت: 1. توقیع به معنای حاشیه‌نویسی است و در اصطلاح علمای شیعه به نامه‌ها و فرمان‌هایی که در زمان غیبت صغری از طرف امام به شیعیان رسیده توقیع گفته می‌شود. 2. طوسی، الغیبه، ص 190و تاریخ غیبت صغری امام مهدی، تألیف سید محمد صدر، ج 2، ص 83 3. م. اربلی، کشف الغمه، ج 3، ص 340 - 341. اللهم عجل لولیک الفرج